II. Fizyolojik Inkişaf
III. Bilişsel Inkişaf
IV. Romantik Inkişaf
V. Toplumsal Inkişaf
VI. Dil Gelişimi
VII. Motor Gelişimi
VIII. Beslenme
IX. Uyku
Çoğu zaman Sorulan Sorular
| Antet | Özellikler |
|---|---|
| – Bebek gelişimine genel bakış | |
| II. Fizyolojik Inkişaf | – Büyüme ve ebat ve biçim değişimleri |
| III. Bilişsel Inkişaf | – Öğrenme ve düşünme |
| IV. Romantik Inkişaf | – Duygular ve hisler |
| V. Toplumsal Inkişaf | – Başkalarıyla etkileşimler |
| VI. Dil Gelişimi | – İletişim ve dil |
| VII. Motor Gelişimi | – Hareket ve koordinasyon |
| VIII. Beslenme | – Yiyecek ve içmek |
| IX. Uyku | – Dinlen ve uyu |
| Çoğu zaman Sorulan Sorular | – Bebek gelişimiyle alakalı sık sorulan sorular |
II. Fizyolojik Inkişaf
Fizyolojik açınma, bebek gelişiminin en bariz ve görünür yönlerinden biridir. Bebekler, yaşamlarının ilk senesinde hızla büyür ve vücutları birçok değişime uğrar. Hareketlerini denetim etmeyi öğrenirler ve koordinasyonları gelişir. Ek olarak duyularını geliştirir ve etraflarındaki dünyayla etkileşim oluşturmayı öğrenirler.
Hayatın ilk senesinde fizyolojik gelişimdeki birtakım mühim dönüm noktaları şunlardır:
- Doğumdan 2 aya kadar: Bebekler doğum ağırlıklarının iki katına menfaat ve ortalama 10 inç uzunlukta büyürler. Başlarını dik tutmayı ve başlarını bir taraftan öteki yana çevirmeyi öğrenirler. Ek olarak guguk sesleri çıkarmaya ve gülümsemeye başlarlar.
- 2 ila 4 ay: Bebekler doğum ağırlıklarının üç katına menfaat ve uzunlukları ortalama 5 inç uzar. Destekle oturmaya başlarlar ve önden arkaya doğru yuvarlanabilirler. Ek olarak gevezelik etmeye ve başka sesler çıkarmaya başlarlar.
- 4 ila 6 ay: Bebekler doğum ağırlıklarının dört katına menfaat ve uzunlukları ortalama 3 inç uzar. Destekle ayakta durmaya başlarlar ve emekleyebilirler. Ek olarak ilk kelimelerini anlatmaya başlarlar.
- 6 ila 9 ay: Bebekler destekle yürüyebilir ve nesneleri fırlatıp tekmeleyebilirler. Ek olarak bayağı komutları anlamaya başlarlar.
- 9 ila 12 ay: Bebekler bağımsız olarak yürüyebilir ve merdiven çıkabilirler. Ek olarak oyuncaklarla oynamaya ve öteki çocuklarla etkileşime girmeye başlarlar.
Bebekler fizyolojik olarak büyüdükçe ve geliştikçe, sıhhatli bir rejimle beslenmeleri ve kucak kucak uyumaları da icap eder. Bebeğinize doğru gıdaları ve ortamı sağlayarak, tam potansiyellerine ulaşmalarına destek olabilirsiniz.
III. Bilişsel Inkişaf
Bilişsel açınma, evlatların düşünmeyi, akıl yürütmeyi ve etraflarındaki dünyayı anlamayı öğrendikleri süreçtir. Bebeklikte süregelen ve çocukluk ve erişkinlik süresince idame eden karmaşa bir süreçtir.
Bilişsel gelişmenin pek oldukça değişik yönü vardır, bunlardan bazıları şunlardır:
- Idrak
- Bellek
- Dikkat
- Mesele çözme
- Dil
- Yaratıcılık
Bilişsel gelişmenin bu yönlerinin her biri, evlatların iyi mi öğrendikleri ve çevrelerindeki dünyayla iyi mi etkileşim kurmuş oldukları üstünde mühim bir rol oynar.
Sözgelişi, idrak evlatların çevrelerinden data almalarını sağlar. Hafıza, bu bilgiyi depolamalarını ve hemen sonra hatırlamalarını sağlar. Dikkat, en mühim bilgiye odaklanmalarına destek sunar. Sorun çözme, zorluklara çözüm bulmalarına destek sunar. Dil, başkalarıyla haberleşme kurmalarını sağlar. Yaratıcılık, yeni fikirler üretmelerini sağlar.
Bilişsel gelişmenin bütün bu yönleri evlatların genel gelişimi için önemlidir. Evlatların öğrenmesine ve büyümesine destek sunar ve onları okulda ve hayatta başarıya hazırlar.
IV. Romantik Inkişaf
Romantik açınma, bebeklerin duygularını anlamayı ve anlatım etmeyi öğrendikleri süreçtir. Bebekler gereksinimlerini iletmek için ağlamaya başladıklarında, bebeklikte adım atar. Yaşları ilerledikçe duygularını anlatım etmek için yüz ifadeleri, jestler ve dil kullanmayı öğrenirler. Ek olarak duygularını düzenlemeyi de öğrenirler, böylece zor duygularla sıhhatli bir halde başa çıkabilirler.
Romantik açınma, bebeklerin genel refahı için önemlidir. Başkalarıyla ilişki kurmalarına, öğrenmelerine ve büyümelerine ve stresle başa çıkmalarına destek sunar. Bebeklerin romantik gereksinimleri karşılandığında, sevinçli, sıhhatli ve başarıya ulaşmış olma olasılıkları daha yüksektir.
Romantik gelişimdeki birtakım mühim dönüm noktaları şunlardır:
- Bebeklik: Bebekler gereksinimlerini iletmek için ağlamaya başlarlar. Ek olarak gülümsemeye ve kahkaha atmaya başlarlar.
- Yürümeye Süregelen Çocuk: Yürümeye süregelen çocuklar duygularını yüz ifadeleri, jestler ve dil vasıtasıyla daha net bir halde anlatım etmeye başlarlar. Ek olarak duygularını iyi mi düzenleyeceklerini de öğrenmeye başlarlar.
- Okul öncesi: Okul öncesi çocuklar romantik becerilerini geliştirmeye devam ederler. Başkalarının duygularını anlamayı ve onlarla empati oluşturmayı öğrenirler. Ek olarak dürtülerini iyi mi denetim edeceklerini ve tatmini iyi mi erteleyeceklerini de öğrenirler.
- Okul çağı: Okul çağındaki çocuklar romantik becerilerini geliştirmeye devam ederler. Duygularını sıhhatli bir halde yönetmeyi öğrenirler. Ek olarak stres ve zor durumlarla başa çıkmayı da öğrenirler.
- Buluğluk: Gençler birçok romantik değişiklik yaşarlar. Çoğu zaman ruh hali değişken ve sinirlidirler. Ek olarak aşk, hiddet, keder ve saadet şeklinde oldukça muhtelif duygular yaşarlar. Ergenlerin duygularını sıhhatli bir halde iyi mi yöneteceklerini öğrenmeleri önemlidir.
Çocuğunuzun romantik gelişimi hikayesinde endişeleriniz var ise doktorunuzla ya da çocuk psikoloğuyla görüşün.
V. Toplumsal Inkişaf
Toplumsal açınma, bir çocuğun başkalarıyla etkileşim oluşturmayı ve ilişkiler geliştirmeyi öğrenme sürecidir. Bebekler anne babaları ve bakıcılarıyla etkileşim oluşturmayı öğrendiklerinde, bebeklikte adım atar. Çocuklar büyüdükçe, öteki çocuklarla ve yetişkinlerle etkileşim oluşturmayı öğrenirler. Toplumsal açınma, bir çocuğun genel refahı için önemlidir, bundan dolayı onlara haberleşme oluşturmayı, ortaklık yapmayı ve dost edinmeyi öğrenmelerine destek sunar.
Çocuğun toplumsal gelişimine katkıda bulunan bir takım unsur vardır, bunlardan bazıları şunlardır:
- Genetik
- Etraf
- Deneyimler
Genetik, bir çocuğun toplumsal gelişiminde rol oynar, bundan dolayı birtakım çocuklar öbürlerinden daha naturel olarak dışa dönük ve sosyaldir. Sadece, çevresel faktörler ve deneyimler de mühim bir rol oynar. Sözgelişi, destekleyici ve besleyici ortamlarda büyüyen evlatların, savsak ya da istismarcı ortamlarda büyüyen ufaklıklara bakılırsa pozitif toplumsal beceriler geliştirme olasılığı daha yüksektir.
Evlatların toplumsal gelişimi, bebeklikte bağlanmanın gelişimiyle başlayarak bir takım aşamadan geçer. Çocuklar büyüdükçe öteki çocuklarla ve yetişkinlerle etkileşim oluşturmayı öğrenirler. Ek olarak ilişkiler geliştirmeyi ve sürdürmeyi de öğrenirler.
İşte çocuklarda toplumsal gelişmenin birtakım dönüm noktaları:
- Bebeklik: Bebekler anne babaları ve bakıcılarıyla etkileşim oluşturmayı öğrenirler. İhtiyaçlarını iletmek için gülümsemeyi, guruldamayı ve ağlamayı öğrenirler.
- Yürümeye Süregelen Çocuk: Yürümeye süregelen çocuklar öteki çocuklarla etkileşime girmeye başlarlar. Paylaşmayı, sıra beklemeyi ve ortaklık yapmayı öğrenirler.
- Okul öncesi: Okul öncesi çocuklar öteki çocuklarla oynamayı öğrenirler. Kurallara uymayı ve ortaklık yapmayı öğrenirler.
- Okul çağı: Okul çağındaki çocuklar dost edinmeyi öğrenirler. Çatışmaları çözmeyi ve pazarlık yapmayı öğrenirler.
- Buluğluk: Gençler duygusal ilişkiler geliştirmeyi öğrenirler. Akran baskısı ve toplumsal kaygıyla başa çıkmayı öğrenirler.
Toplumsal açınma, bir ferdin yaşamı süresince idame eden idame eden bir süreçtir. İnsanlar büyüdükçe ve olgunlaştıkça öğrenmeye ve yeni toplumsal beceriler geliştirmeye devam ederler.
Bebek gelişimi karmaşa ve büyüleyici bir süreçtir. Bebekler doğdukları andan itibaren süratli bir ritmde öğrenir ve büyürler. Bu yazıda, doğumdan yürümeye süregelen çocukluğa kadar bebek gelişiminin değişik aşamalarını inceleyeceğiz. Bebeklerin her aşamada ulaşmış olduğu fizyolojik, bilişsel, romantik, toplumsal ve dil kilometre taşlarını ve büyümelerini ve gelişmelerini desteklemenin yollarını tartışacağız.
VII. Motor Gelişimi
Motor gelişimi, bebeklerin vücutlarını hareket ettirmelerini elde eden becerilerin gelişimi anlama gelir. Bu, oturma, emekleme ve adım atma şeklinde kaba motor becerilerinin yanı sıra nesneleri kavrama ve onları manipüle etme şeklinde ince motor becerilerini de ihtiva eder.
Motor gelişimi çoğu zaman tahmin edilebilir bir sırayı takip eder ve bebekler muayyen yaşlarda muayyen dönüm noktalarına ulaşır. Sadece, düzgüsel gelişmenin geniş bir yelpazesi vardır ve birtakım bebekler dönüm noktalarına öbürlerinden daha erken ya da daha geç ulaşabilir.
Motor gelişimindeki birtakım mühim dönüm noktaları şunlardır:
- 3 aylık olduklarında, bebekler desteklendiğinde başlarını dik tutabilmelidir.
- 6. ayda bebekler destekle oturabilmelidir.
- 9. ayda bebekler emeklemeyi başarmalıdır.
- 12 aylık olduklarında bebekler yardımla yürüyebilmelidir.
- 18 aylık olduklarında bebekler bağımsız olarak yürüyebilmelidir.
- 24 aylık olduklarında bebekler koşabilmeli, zıplayabilmeli ve tırmanabilmelidir.
Motor gelişimi birçok nedenden ötürü önemlidir. Bebeklerin çevrelerini keşfetmelerine, başkalarıyla etkileşim kurmalarına ve bağımsızlıklarını geliştirmelerine imkan tanır. Ek olarak yazma, çizme ve yiyecek yeme şeklinde görevler için lüzumlu olan ince motor becerilerini geliştirmelerine destek sunar.
Ebeveynlerin bebeklerinin motor gelişimini desteklemek için yapabilecekleri birçok şey vardır. Bunlar şunları ihtiva eder:
- Bebeğinizin hareket edebilmesi için fırsatlar yaratın.
- Bebeğinizi hareket etmeyi teşvik eden oyuncaklarla oynamaya teşvik edin.
- Bebeğinizle etkileşimli oyunlar oynayın.
- Bebeğinizin keşfetmesi için güvenilir ve destekleyici bir ortam sağlayın.
Bebeğinize hareket etme ve oyun oynama fırsatları sunarak motor becerilerini geliştirmesine ve potansiyelinin tamamına ulaşmasına destek olabilirsiniz.
Beslenme
Hayatın ilk senesinde bebeğinizin beslenme gereksinimleri hızla değişmiş olur. Bebeğinize, hususi beslenme ihtiyaçlarını karşılayan sıhhatli ve dengeli bir rejim sağlamak önemlidir.
Hayatının ilk birkaç ayında bebeğinizin yalnız anne sütü ya da mama ile beslenmesi gerekecektir. Anne sütü, yavrunuz için ülkü besindir bundan dolayı gereksinim duyduğu bütün gıdaları doğru oranlarda sağlar. Emziremiyorsanız mama iyi bir alternatiftir.
Yavrunuz ortalama 6 aylık olduğunda, rejimine katı yiyecekler eklemeye başlayabilirsiniz. Bebeğinize püre haline getirilmiş meyve ve sebzeler şeklinde bayağı, tek bileşenli yiyecekler sunarak başlayın. Bebeğinize sunduğunuz yiyeceklerin çeşitliliğini kademeli olarak artırın ve kucak dolusu demir açısından varlıklı yiyecekler eklediğinizden güvenilir olun.
Bebeğinize oldukça fazla şeker ya da tuz vermekten kaçınmak önemlidir. Ek olarak bebeğinize bal vermekten de kaçınmalısınız bundan dolayı bu onların sağlığına zararı dokunan olabilir.
Bebeğinizin beslenme gereksinimleri ile alakalı daha çok data edinmek için doktorunuzla ya da bir diyetisyenle görüşün.
IX. Uyku
Uyku, bir bebeğin gelişiminin mühim bir parçasıdır. Uyku esnasında bebeklerin beyinleri yeni detayları birleştirir ve yeni linkler kurar. Ek olarak büyümelerine ve vücutlarını onarmalarına destek olan hormonlar salgılarlar.
Bebeklerin uyku gereksinimleri bir bebekten diğerine büyük seviyede değişmiş olur. Genel hatlarıyla, yeni doğanlar günde ortalama 16-18 saat uykuya gereksinim duyarken, daha büyük bebekler ve yürümeye süregelen çocuklar günde ortalama 12-14 saat uykuya gereksinim duyar.
Bebeğinizin iyi bir gece uykusu çekmesine destek olmak için yapabileceğiniz birkaç şey var.
- Bir uyku vakti rutini oluşturun. Bu, bebeğinizin ne süre yatma vakti bulunduğunu bilmesine destek olacak ve uykuya dalmasını kolaylaştıracaktır.
- Bebeğinizin döşek odasının karanlık, sessiz ve serin olduğu için güvenilir olun.
- Yavrunuz rahatlıyorsa onu kundaklayın.
- Bebeğinize yatmadan ilkin kafein ya da şeker vermeyin.
- Hafta sonları bile tertipli bir uyku programına uymaya çalışın.
Yavrunuz uyumakta güçlük çekiyorsa deneyebileceğiniz birkaç şey var.
- Bebeğinizin diş çıkarmadığından ya da hasta olmadığından güvenilir olun.
- Değişik bir uyku vakti rutini kontrol edin.
- Bebeğinizin döşek odasının konforlu olduğu için güvenilir olun.
- Bebeğinizi kundaklamayı ya da emzik vermeyi deneyebilirsiniz.
- Bebeğinize yatmadan ilkin kafein ya da şeker vermeyin.
Yavrunuz hala uyumakta güçlük çekiyorsa, doktorunuzla görüşün. Herhangi bir tıbbi problemi elemenize destek olabilir ve öteki uyku çözümlerini önerebilir.
S: Bebek gelişiminin değişik aşamaları nedir?
A: Bebek gelişiminin beş ana aşaması vardır:
Yenidoğan aşaması (doğumdan 2 aya kadar): Bu noktada bebekler temel duyularını geliştirir ve çevreleriyle iyi mi etkileşim kuracaklarını öğrenirler. Ek olarak bakıcılarıyla iyi mi haberleşme kuracaklarını da öğrenmeye başlarlar.
Bebeklik süreci (2 aydan 1 yıla kadar): Bu zamanda bebekler hızla büyür ve motor becerilerini geliştirirler. Ek olarak konuşmayı ve dili anlamayı da öğrenmeye başlarlar.
Yürümeye süregelen çocuk aşaması (1 ila 3 yaş): Bu noktada, yürümeye süregelen çocuklar daha bağımsız hale gelir ve çevrelerini keşfederler. Ek olarak sorunları çözmeyi ve öteki çocuklarla geçinmeyi öğrenmeye başlarlar.
Okul öncesi aşaması (3 ila 5 yaş): Bu noktada, okul öncesi çocuklar toplumsal ve romantik becerilerini geliştirmektedir. Ek olarak okuma ve yazmayı öğrenmeye başlarlar.
Okul çağı çocuk aşaması (6 ila 12 yaş): Bu noktada, okul çağındaki çocuklar bilimsel niteliği olan becerilerini geliştirmektedir. Ek olarak eleştirel düşünmeyi ve sorunları çözmeyi öğrenmeye başlarlar.
S: Bebeklerin gelişimlerinin her aşamasında ulaştıkları ortak dönüm noktaları nedir?
A: Bebeklerin gelişimlerinin her aşamasında ulaştıkları birtakım ortak dönüm noktaları şunlardır:
Yenidoğan evresi:
* Başlarını dik tutarak
* Gülümseyerek
* Güvercin sesi
* Nesnelere uzanma
Bebeklik süreci:
* Oturmak
* Sürünerek
* Yürüyüş
* Konuşmak
Yürümeye Başlama Süreci:
* Koşma
* Zıplama
* Top atma ve soruşturma
* Mutfak gereçlerinin kullanması
Okul öncesi devre:
* Bisiklet sürmek
* Okuma
* Yazma
* Oyun oynamak
Okul çağı çocukluğu süreci:
* Vecibe yapmak
* Dost edinmek
* Ders dışı etkinliklere katılım
S: Bebeğimin gelişimsel dönüm noktalarına ulaşmasına destek olmak için ne yapabilirim?
A: Bebeğinizin gelişimsel dönüm noktalarına ulaşmasına destek olmak için yapabileceğiniz birçok şey var. Birtakım ipuçları şunlardır:
Bebeğinizle sık sık konuşun. Bebeğinizle konuşmak, onların iyi mi haberleşme kuracaklarını öğrenmelerine destek sunar.
Bebeğinize kitap okuyunuz. Bebeğinize kitap okumak, okumayı öğrenmesine destek sunar.
Bebeğinizle oynayın. Bebeğinizle oynamak, motor becerilerini geliştirmelerine ve başkalarıyla iyi mi etkileşim kuracaklarını öğrenmelerine destek sunar.
Bebeğinize güvenilir ve uyarıcı bir ortam sağlayın. Güvenilir ve uyarıcı bir ortam bebeğinizin çevresini keşfetmesine ve yeni şeyler öğrenmesine destek sunar.
0 Yorum